Gorczycki antico e moderno - festiwal muzyczny
Praga

O projekcie

rekopis.jpg

Grzegorz Gerwazy Gorczycki przez szereg lat uważany był za wybitnego przedstawiciela polskiego baroku, tworzącego w tzw. stile antico – technice komponowania nawiązującej do dawnych form muzyki średniowiecza i renesansu. Dopiero w II połowie XX wieku odkryto w archiwach jego najwybitniejsze utwory stworzone w stile moderno, czyli nowoczesnej technice kompozytorskiej, która swoje apogeum osiągnęła w późniejszych oratoriach Haendla. Odnalezione dzieła ukazują postać Gorczyckiego jako wybitnego twórcę, doskonale obeznanego z najnowszymi osiągnięciami europejskiej muzyki tamtych czasów.

Niestety, odkrycia te - jako że dokonane zostały w czasach głębokiego komunizmu - nie przełożyły się na większą recepcję ich twórcy. Ówczesnym decydentom zabrakło woli politycznej, aby promować (tak jak Chopina i Szymanowskiego), postać kompozytora-księdza, którego w dodatku cała twórczość ma charakter sakralny. Upadek komunizmu i transformacja gospodarcza również nie stworzyły odpowiednich warunków do szerszej popularyzacji Gorczyckiego. Dopiero po kilku latach od wejścia Polski do UE  zaczęto dostrzegać wartość i wagę kultury narodowej w kreowaniu polityki europejskiej i promowaniu kraju na arenie międzynarodowej.

Stwarza to okazję do utworzenia na Rozbarku centrum promocji Gorczyckiego i popularyzacji jego dzieł poprzez szeroką prezentację tej twórczości, zachęcanie wykonawców do wprowadzania do swojego repertuaru utworów twórcy Completorium oraz zamawianie nowych kompozycji inspirowanych Gorczyckim i jego spuścizną.

Postać ks. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego kojarzona jest dziś z Krakowem - gdzie spędził największą część swojego życia,  z Chełmnem - w którym organizował i prowadził Akademię Chełmińską oraz ewentualnie z miejscami jego studiów: Pragą i Wiedniem. Nazwy: Rozbark i Bytom pojawiają się w biografiach kompozytora rzadko, jedynie w formie wzmianki dotyczącej miejsca jego urodzenia.

Tymczasem Gorczycki spędził tu kilkanaście ważnych lat swojego życia. Tu został ochrzczony, tu się wychowywał i pobierał pierwsze nauki w szkole przyparafialnej. Tu zapewne formowały się jego pierwsze decyzje co do wyboru drogi życiowej. Stąd wyruszył na studia do Pragi i Wiednia, które wraz ze studiami w seminarium krakowskim uczyniły go w tym czasie jednym z najbardziej wykształconych przedstawicieli polskich elit umysłowych i kulturalnych, otwierając drogę do wysokich stanowisk i godności. Można pokusić się o sformułowanie tezy, że Rozbark i Bytom to miejsca, które miały dla kompozytora podobne znaczenie co Żelazowa Wola dla Chopina.

Fakt ten nie był do tej pory wyraźnie dostrzegany zarówno przez środowisko muzyczne Bytomia, społeczność i kolejne władze lokalne. Stąd też główną ideą projektu "Gorczycki antico e moderno" stało się ukazywanie i akcentowanie związków łączących kompozytora z rodzinnym miastem, popularyzowanie miejsc i obiektów związanych z jego młodymi latami i prezentowanie w ich wnętrzach dzieł rozbarskiego mistrza w bogatym kontekście kulturowym korespondującym z jego spuścizną.

 

Od szeregu lat utrwala się w mediach ogólnopolskich jednostronny, negatywny obraz Bytomia jako miasta nieprzyjaznego do życia, o niskiej kulturze mieszkańców, zniszczonego przez przemysł i transformację ustrojową, pełnego patologii i różnych problemów społecznych. Ten punkt postrzegania Bytomia  przez media o szerokim zasięgu, często niestety, jest przejmowany również przez samych mieszkańców, którzy sami nie potrafią dostrzec w nim pozytywnych wartości wynikających z jego bogatej wielokulturowej przeszłości.

A przecież ludzie o nieprzeciętnym potencjale intelektualnym, artystycznym, społecznym czy politycznym rodzą się wszędzie. To, czy w młodych latach zostaną odkryte ich talenty i podjęte decyzje o ich rozwijaniu w dużej mierze zależy od rodziny i otoczenia, w którym przyszło im żyć.

Z Bytomia pochodzi wielu wybitnych artystów wszystkich specjalności, pisarzy, poetów, polityków, humanistów i naukowców. To, że ich nazwiska kojarzone są z ośrodkami, w których nastąpił największy rozwój ich talentu czy umiejętności, nie umniejsza wartości miejscu, w którym się urodzili i wychowali. Przeciwnie, świadczy o tym że „kondycja” duchowa i intelektualna lokalnej społeczności jest na tyle silna, że odkryte talenty nie są „zakopywane w ziemi”. Niestety, nie jest to prawda oczywista. Wymaga ona ciągłego powtarzania i uświadamiania, co niniejszy projekt pragnie czynić m.in. przez popularyzację postaci Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, który jest tego dobitnym przykładem.

W serwisie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej informacji w polityce prywatności.

×